Trong 2 tháng đầu năm 2022, Cục Thuế TP. Hồ Chí Minh xử lý lượng hồ sơ trong hoạt động chuyển nhượng bất động sản (BĐS) trên 33.140 hồ sơ. Cùng với đó số thu thuế thu nhập từ hoạt động chuyển nhượng BĐS đạt 1.238 tỷ đồng (tăng 71,8% so với cùng kỳ năm 2020). Đây được xem là tín hiệu rất tích cực trong quản lý chống thất thu thuế từ hoạt động chuyển nhượng BĐS sau khi có văn bản chỉ đạo của Bộ Tài chính và Tổng Cục thuế.
Cơ quan thuế quyết liệt
Anh Hoàng Văn Dương chuyên hành nghề môi giới BĐS tại khu vực đường Nguyễn Xiển, phường Long Bình, TP.Thủ Đức cho biết, hàng chục năm hành nghề chưa bao giờ anh gặp phải tình trạng hồ sơ chuyển nhượng BĐS bị dồn ứ, chậm trễ sau công chứng như thời gian qua. “Trước đây tôi nhận ủy quyền làm hồ sơ môi giới BĐS cho khách hàng thường chỉ trong vòng một tháng là xong. Nhưng nhưng kể từ trước Tết Nguyên đán đến nay khoảng hơn 3 tháng vẫn chưa xong, chưa ra sổ được hồ sơ nào. Tuần nào tôi cũng lên hỏi bên văn phòng đăng ký đất đai thì được cán bộ trả lời phải chờ thẩm định từ cơ quan thuế chuyển về” – Anh Dương nói.
Ghi nhận tại Chi cục Thuế và các văn phòng đăng ký đất đai TP. Thủ Đức, TP. Hồ Chí Minh, từ đầu năm 2022 đến nay, lượng hồ sơ bị dồn ứ cục bộ tăng lên rất cao. Đại diện lãnh đạo Chi cục Thuế TP. Thủ Đức cho biết, mặc dù chưa có thống kê cụ thể, nhưng kể từ sau Tết Nguyên đán đến nay, lượng hồ sơ tiếp nhận xử lý và trả lại do khai giá bán “có vấn đề” tăng nhiều so với trước đây.
Dẫn chứng mới đây tại TP. Thủ Đức, có những trường hợp giá kê khai giá chuyển nhượng lộ rõ sự phi lý. Một diện tích đất trồng cây lâu năm hơn 10.000 m2, giá kê khai chỉ 1 tỷ đồng. Cơ quan thuế cho biết, sau khi điều tra giá, vận động, hồ sơ đã được kê khai lại với giá lên tới 40 tỷ đồng. Điều này đồng nghĩa với mức thuế phải thu ban đầu gần chỉ khoảng 20 triệu đồng thì nay đã tăng lên đến 1 tỷ đồng.
Để có thể đánh giá việc kê khai giao dịch có thực sự phù hợp hay không, cơ quan thuế phải tham khảo nhiều nguồn dữ liệu như: căn cứ giá bán của chính bất động sản đó ở thời gian gần nhất; căn cứ hồ sơ bất động sản tại cơ quan thuế có vị trí tương đồng là cùng địa bàn, cùng khu vực.
Ông Thái Minh Giao – Phó Cục trưởng Cục Thuế TP. Hồ Chí Minh cho biết, đối với tài sản là bất động sản và nhà chung cư trong quá trình giải quyết hồ sơ của cơ quan thuế có thể thu thập giá giao dịch tại các sàn giao dịch bất động sản, cũng như là giá bán của chủ đầu tư để làm cơ sở đối chiếu so sánh với giá kê khai. Đây đều là nguồn thông tin đáng tin cậy để cơ quan thuế đấu tranh với những hành vi cố tình khai sai số tiền thuế phải nộp.
Năm 2021, có hơn 13.100 hồ sơ đã bị Cục Thuế TP. Hồ Chí Minh đề nghị kê khai lại giá chuyển nhượng, nhờ đó tăng thu thêm 176 tỷ đồng vào ngân sách. Theo quy định, tùy mức độ, người nộp thuế kê khai không trung thực sẽ bị phạt tiền từ 1 lần đến 3 lần số tiền thuế trốn, chưa kể bị truy cứu hình sự.
Ngăn chặn được tình trạng thất thu thuế từ chuyển nhượng BĐS
Các chuyên gia cho rằng, động thái được cho là quyết liệt này của cơ quan thuế là rất cần thiết, chỉ có như vậy mới ngăn chặn được tình trạng thất thu thuế từ chuyển nhượng BĐS.
Theo đánh giá của Cục Thuế TP. Hồ Chí Minh, hàng năm ngân sách thất thu khoảng 2.000 tỷ đồng do khai giá thấp trong hoạt động chuyển nhượng BĐS. Thực tế, việc trốn thuế chuyển nhượng BĐS xảy ra khá phổ biến thời gian qua.
Sau khi Bộ Tài chính có văn bản gửi Bộ Công an cùng các bộ, ngành liên quan vào cuộc đấu tranh ngăn chặn tình trạng trốn thuế trong giao dịch BĐS, cùng tham gia chống gian lận thuế, Bộ Tư pháp cũng đã có văn bản yêu cầu các tổ chức công chứng, công chứng viên hướng dẫn người dân khai đúng giá, không công chứng những hợp đồng ghi giá thấp hơn so với giao dịch thực tế.
Cơ quan thuế, chính quyền địa phương và các ngành chức năng đã chỉ rõ 3 thủ đoạn, chiêu trò cơ bản của những đối tượng trốn thuế, tránh thuế là: lập 2 hợp đồng, gồm 1 hợp đồng giá thực tế để đảm bảo khi có tranh chấp và 1 hợp đồng công chứng giá thấp để khai thuế thấp; trốn thuế trong hoạt động chuyển nhượng tài sản hình thành trong tương lai bằng cách hủy hợp đồng với khách cũ, ký kết với khách mới; trốn thuế bằng hình thức ủy quyền, tức A ủy quyền cho B bán cho C (nhưng thực tế là A bán cho B và B bán cho C) để trốn 1 lần thuế.
Mới đây, Tổng cục Thuế đã chỉ đạo cơ quan thuế các cấp phối hợp, chuyển cho công an điều tra các trường hợp có dấu hiệu trốn thuế, không kê khai, hoặc kê khai giá trên hợp đồng, hóa đơn thấp hơn giá thực tế chuyển nhượng.
Nhằm chống thất thu thuế hướng đến xóa bỏ tận gốc tình trạng này, gần đây các chi cục thuế tại TP. Hồ Chí Minh đồng loạt từ chối nhiều hồ sơ khai giá thấp bất thường, giá bán thấp hơn giá mua, giá bán lại thấp hơn giá bán của chủ đầu tư… Với những hồ sơ có dấu hiệu bất thường, cán bộ thuế yêu cầu người dân khai đúng giá, hoặc chuyển cơ quan công an điều tra. Qua đấu tranh, nhiều người dân đã tự nguyện kê khai giá cao hơn, giảm thất thu thuế.
Tuy nhiên, theo các chuyên gia, mặc dù Luật Quản lý thuế cho phép cơ quan thuế được áp giá, tuy nhiên vẫn chưa có căn cứ chính xác nào để áp thuế khi đã có khung giá đất do UBND cấp tỉnh, thành phố ban hành. Thực tế cho thấy khung giá đất do UBND các tỉnh, thành phố ban hành lại thấp hơn nhiều so với giá thực tế giao dịch.
Trong khi Bộ luật Dân sự quy định, người dân có quyền tự định đoạt tài sản của mình, giá là do các bên quyết định. Luật thuế cũng quy định, nếu người dân khai giá thấp hơn khung nhà nước thì áp theo khung giá nhà nước.
Ông Thái Minh Giao – Phó Cục trưởng Cục Thuế TP. Hồ Chí Minh bày tỏ, việc xác định giá là vô cùng khó khăn. Do vậy, pháp luật cần sửa đổi, bổ sung nhiều quy định thì mới có thể giám sát tốt về giá, chống thất thu trong hoạt động chuyển nhượng BĐS.
Nguồn: Thời Báo Tài Chính
Đại Lý Thuế TPM cung cấp các giải pháp chuyên sâu về Thuế – kế toán với các dịch vụ chính như Đại lý thuế, Rà soát sổ sách kế toán, Quyết toán Thuế TNCN,… uy tín, chuyên nghiệp với mức giá hợp lý. Hãy liên hệ ngay với Đại Lý Thuế TPM chúng tôi thông qua Hotline: 090 298 1080 hoặc địa chỉ email: info@tpm.com.vn để được tư vấn.